Sprawdziany tłoczkowe służą do sprawdzania otworów. Część pomiarowa jest wałkiem oszlifowanym bardzo dokładnie na dany wymiar, a część chwytowa - wałkiem radełkowanym ściśniętym wzdłuż płaszczyzny równoległej do osi wałka. Na utworzonym w ten sposób pasku jest wybity wymiar nominalny i odchyłki.
W celu sprawdzenia wymiaru sprawdzianem chwyta się sprawdzian tłoczkowy za część chwytową i wprowadza w otwór. Strona przechodnia powinna wchodzić w otwór lekko i bez nacisku, zaś strona nieprzechodnia nie powinna przechodzić przez wałek lub wchodzić w otwór. Przedmiot sprawdzany powinien być czysty i mieć normalną temperaturę.
