Stożkowe chwyty drążone - HSK (Hohl Shaft Kegel)
Oprawki tego typu są odpowiedzią na wzrost możliwej prędkości skrawania (Vc). Ogromne wyniki rzędu 20.000 obr./min okazały się zbyt wielkimi wartościami dla standardowych już chwytów stożkowych ISO, DIN, czy BT. Wyważenie stożka 7:24 jest zbyt skomplikowane i praktycznie niemożliwe do powtarzalności ze względu na swoją budowę i brak styku kołnierza oprawki z wrzecionem.
Trzpienie HSK natomiast wykonano tak, aby ich znacznie mniejszą masę rozłożyć symetrycznie na stożku w stosunku 1:10. Daje to bardzo dokładne ustalenie oprawki we wrzecionie pod względem współosiowości i ustawienia wzdłużnego. Otrzymujemy w ten sposób dużą powierzchnię styku po obwodzie, jak również w tym wypadku styk kołnierza o czoło wrzeciona.
Konstrukcja zakłada oba systemy mocowania, ręczne oraz mechaniczne. Mocowanie mechaniczne umożliwia wydrążony stożek, który zapewnia odpowiednie miejsce dla umieszczonego wewnątrz maszyny systemu mocującego. Natomiast otwór przelotowy w chwycie jest dla ręcznego mocowania oprawek. Rowki w kołnierzu, tak jak w starszych typach oprawek służą do prawidłowego ustalania pozycji narzędzia.
Mniejsza masa i zredukowana ilość elementów, takich jak na przykład grzybek mocujący, powoduje znaczny wzrost sztywności, a co za tym idzie o wiele mniejsze bicie przy rosnących prędkościach obrotowych.
Pokrótce chwyt ten znalazł szerokie zastosowanie w obróbce skrawaniem w nowoczesnych centrach obróbkowych z uwagi na niżej wymienione zalety, których na próżno szukać w innych chwytach stożkowych:
- dokładność (stałe ustawienie osiowe, dzięki czołowej powierzchni przylegania),
- sztywność (możliwość przejmowania dużych momentów zginających),
- przydatność do wysokich prędkości obrotowych (przenoszenie dużego momentu ob.),
- duża powtarzalność przy wymianie narzędzi,
- wyeliminowanie konieczności używania sworznia dociągającego.
Zasada działania:
Moment obrotowy jest przenoszony przez połączenie kształtowe (siła odśrodkowa), wykonane w postaci dwóch rowków zabierakowych na końcu chwytu o równej szerokości i różnej głębokości, oraz przez połączenie cierne, dzięki istniejącemu wciskowi pomiędzy chwytem i uchwytem. Przyleganie do powierzchni czołowej służy do osiowego ustalenia uchwytu HSK w zamocowaniu i do zwiększenia sztywności przy obciążeniu zginającym. Stożkowy chwyt drążony ustala złącze promieniowo i zapewnia miejsce dla umieszczonego wewnątrz systemu mocowania. Otwór przelotowy w chwycie jest konieczny do uruchamiania ręcznych systemów mocowania. Rowek trapezowy, rowki zabierakowe oraz rowek ustalający na kołnierzu służą jako powierzchnie ustalające do automatycznej i zapewniającej właściwe ustawienie wymiany narzędzi. Średnica wewnętrzna kołnierza określa wielkość uchwytu HSK.
Rodzaje chwytów HSK:
W miarę rozwoju powstało wiele typów: HSK-A, HSK-E, HSK-F, HSK-T różniących się szczegółami budowy krawędzi, płaszczyzn ustalających i mocujących.
Odmiana A
Najpopularniejszy typ z kołnierzem i rowkiem umożliwiającym automatyczną wymianę narzędzia, a jednocześnie otworem na płaszczyźnie stożka do mocowania ręcznego.
Dane techniczne:
Parametr | HSK-A |
b1 [mm] |
b2 [mm] |
b3 [mm] |
d1 [mm] |
d2 [mm] |
d4 [mm] |
d6 [mm] |
d10 [mm] |
d12 [mm] |
d13 [mm] |
f1 [mm] |
f2 [mm] |
f3 [mm] |
l1 [mm] |
l2 [mm] |
l6 [mm] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość | 32 | 7,05 | 7 | 9 | 32 | 24 | 17 | 19 | 26 | 37 | 4 | 20 | 35 | 16 | 16 | 3,2 | 8,92 |
40 | 8,05 | 9 | 11 | 40 | 30 | 21 | 23 | 34 | 45 | 4 | 20 | 35 | 16 | 20 | 4 | 11,42 | |
50 | 10,54 | 12 | 14 | 50 | 38 | 26 | 29 | 42 | 59,3 | 7 | 26 | 42 | 18 | 25 | 5 | 14,13 | |
63 | 12,54 | 16 | 18 | 63 | 48 | 34 | 37 | 53 | 72,3 | 7 | 26 | 42 | 18 | 32 | 6,3 | 18,13 | |
80 | 16,04 | 18 | 20 | 80 | 60 | - | - | 68 | - | - | 26 | 42 | 18 | 40 | 8 | - | |
100 | 20,02 | 20 | 22 | 100 | 75 | 53 | 58 | 88 | 109,75 | 7 | 29 | 45 | 20 | 50 | 10 | 28,56 | |
125 | 25,02 | 25 | 28 | 125 | 95 | - | - | 111 | - | - | 29 | 45 | 20 | 60 | 12,5 | - | |
160 | - | - | - | 160 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Odmiana E
Budowa całkowicie symetryczna, bez rowków zabierakowych do stosowania z największymi prędkościami obrotowymi.
Dane techniczne:
Parametr | HSK-E |
d1 [mm] |
d2 [mm] |
d4 [mm] |
d6 [mm] |
d7 [mm] |
d8 [mm] |
d10 [mm] |
f1 [mm] |
f2 [mm] |
f3 [mm] |
l1 [mm] |
l2 [mm] |
l4 [mm] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość | 40 | 40 | 30 | 34 | 45 | 4 | 21 | 23 | 20 | 35 | 16 | 20 | 4 | 11,42 |
50 | 50 | 38 | 42 | 59,3 | 7 | 26 | 29 | 26 | 42 | 18 | 25 | 5 | 14,13 | |
63 | 63 | 48 | 53 | 72,3 | 7 | 34 | 37 | 26 | 42 | 18 | 32 | 6,3 | 18,13 |
Odmiana F
Duża średnica podparcia w stosunku do małej średnicy stożka, budowa symetryczna bez rowków zabierakowych. Stosowany głównie przy obróbce drewna.
Dane techniczne:
Parametr | HSK-F |
d1 [mm] |
d2 [mm] |
d4 [mm] |
d6 [mm] |
d7 [mm] |
d8 [mm] |
d10 [mm] |
f1 [mm] |
f2 [mm] |
f3 [mm] |
l1 [mm] |
l2 [mm] |
l4 [mm] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość | 50 | 50 | 30 | 42 | 59,3 | 7 | 21 | 23 | 26 | 42 | 18 | 20 | 4 | 11,42 |
63 | 63 | 38 | 53 | 72,3 | 7 | 26 | 29 | 26 | 42 | 18 | 25 | 5 | 14,13 |
Odmiana T
Rowki zabierakowe węższe w stosunku do stożka.