Gwintowniki maszynowe są narzędziami wieloostrzowymi przeznaczonymi do nacinania gwintów w otworach. Praca gwintownika jest podobna do śruby wkręcanej w otwór, której ostrza powstałe w wyniku wyfrezowania wzdłużnych rowków wiórowych kształtują przez skrawanie materiału obrabiany gwint.
Z uwagi na typ gwintowanego otworu występują gwintowniki do otworów przelotowych oraz nieprzelotowych o budowie spiralnej do szybszego odprowadzania wióra.
Ze względu na rodzaj nacinanego gwintu rozróżnia się gwintowniki do gwintów walcowych i stożkowych, a ponadto do gwintów metrycznych, calowych, trapezowych, rurowych itp.
Do nacinania gwintu w otworze może być zastosowany jeden gwintownik o pełnym zarysie gwintu (najczęściej przy obróbce maszynowej).
