Frezy palcowe

Frezy palcowe walcowo - czołowe są jednym z najczęściej stosowanych narzędzi na frezarkach pionowych. Frezy te posiadają krawędzie tnące umiejscowione na bokach oraz na czole. Znajdują zastosowanie głównie przy wykonywaniu wąskich nacięć czołowych, żłobień i zagłębień. Dostępne są w wielu rozmiarach, kształtach, pokryciach oraz materiałach z których są wykonane. Tutaj znajdą Państwo podstawowe informacje o nich.

Materiał

Pierwszym punktem wartym rozważenia jest materiał z którego wykonane są frezy. Zazwyczaj jest to węglik spiekany lub HSS, chociaż dostępne są także bardziej niestandardowe warianty takie jak na przykład stal proszkowa. Na wybór materiału, z którego wykonany jest frez wpływa wiele czynników, np rodzaj materiału obrabianego, maksymalnej prędkości wrzeciona, sztywność maszyny itp.

Fot. 1. Od lewej frez ze stali szybkotnącej (HSS), frez pełnowęglikowy (VHM), frez ze stali proszkowej (PM)

Rozmiary

Frezy walcowo-czołowe dostępne są w wielu rozmiarach, zarówno metrycznych jak i calowych. Na rynku można dostać również malutkie mikro-frezy, stosowane do wykonywania wyjątkowo drobnych prac.

Fot. 2. Od lewej frez do dorabiania kluczy - 2 mm, frez ze stożkiem Morse'a - 34 mm

Ilość ostrzy

Ilość ostrzy frezów ma kluczowe znaczenie dla materiału obrabianego oraz możliwości maszyny. Frezy 1 - i 2 - ostrzowe mają dobry odpływ wiórów ale z kolei mają mniejszą sztywność w porównaniu z frezami 4 - ostrzowymi. Frezy 4 - ostrzowe charakteryzują się dużą sztywnością na skręcanie i na zginanie jednakże wióry mają tutaj ograniczoną przestrzeń odpływu. Przykładowo do obróbki metali lekkich i tworzyw sztucznych zaleca się stosowanie frezów 1 - ostrzowych, które nie zalepiają się wiórami.

Fot. 3. Frez 1 - , 2 - , 4 - i 6 - ostrzowy

Z ostrzami centralnymi czy bez?

Większość frezów 2 - , 3 -  i 4-ostrzowych posiada ostrza centralne. Frezy z ostrzami centralnymi mogą być zagłębiane prosto w materiał obrabiany. Frezy bez ostrzy centralnych posiadają wgłębienie pośrodku czoła bez krawędzi skrawających, dlatego też wchodzą w materiał na bardzo małą głębokość i nie są w stanie pójść dalej.  Jednym dobrym powodem dla zakupu frezów bez ostrzy centralnych jest ich znacznie niższa cena.

Fot. 4. Po lewej frez bez ostrzy centralnych, po prawej frez z ostrzami centralnymi

Pokrycie

Odpowiednio dobrana powłoka może znacznie zwiększyć wydajność frezów (jak również innych narzędzi skrawających, np.: wierteł). Na rynku dostępnych jest wiele różnych pokryć. Używanie frezów z pokryciem jest wyborem pomiędzy ceną a zyskiem. Jeżeli jakość obróbki zyska wiele na wydajności dzięki zastosowaniu narzędzia z pokryciem, jest to zdecydowanie zakup warty rozważenia.

Fot. 5. Frez z powłoką Golden Line

Frezy do obróbki zgrubnej

Frezy do obróbki zgrubnej posiadają nacięcia na ostrzach. Nacięcia te mają kilka przydatnych zastosowań. Przede wszystkim kruszą wióry, przez co łatwiej usuwa się je z obrabianego otworu. Po drugie, są mniej podatne na drgania. Wszystkie te nacięcia wytwarzają wibracje, które przeszkadzają sobie nawzajem, nie wytwarzają jednolitego drżenia.

Fot. 6. Frez do obróbki zgrubnej

Frezy kształtowe

Inne kształtowe frezy takie jak frezy kuliste, frezy kątowe (typu jaskółczy ogon), ćwierćokrągłe lub frezy do rowków teowych i Woodruffa. Przeznaczone są do wykonywania określonych kształtów.

Fot. 7. Rodzaje frezów specjalistycznych

Frezy składane i nasadzane

Duże frezy są w stanie usunąć znaczną ilość materiału, ale są zarazem bardzo drogie. Nie zajęło to zbyt wiele czasu, zanim świat obróbki skrawaniem uznał, iż są one zdecydowanie zbyt drogie i wpadł na pomysł zastosowania frezów składanych z wymiennymi płytkami oraz frezów nasadzanych .

Frezy składane i nasadzane mocuje się w obrabiarce za pomocą specjalnych trzpieni frezarskich, które posiadają różne chwyty do gniazda obrabiarki. Dzięki modułowej budowie (trzpień - frez) można uzyskać wiele kombinacji frezów z różnymi chwytami.

Frezy nasadzane

Do frezów nasadzanych możemy zaliczyć frezy piłkowe (tarczowe), frezy modułowe do kół zębatych i łańcuchowych oraz frezy nasadzane walcowo - czołowe. Przy wyborze frezów piłkowych należy zwrócić na odpowiednią liczbę zębów do danej obróbki oraz dostosowania odpowiedniej prędkości skrawania i posuwu, jako że frezy piłkowe są stosunkowo delikatne.

Fot. 8. Frez piłkowy, frez modułowy, frez walcowo - czołowy

Frezy składane

Frezy składane z płytkami wieloostrzowymi odznaczają się wieloma zaletami. W przypadku stępienia ostrza noża nie ma konieczności demontażu całego narzędzia lecz wystarczy wymontować płytkę wieloostrzową i przestawić ją na nową krawędź skrawającą ewentualnie wymienić całą płytkę. Dzięki temu uzyskuje się krótsze przestoje ponieważ nie ma konieczności ponownego ustawiania freza. Kolejną zaletą jest możliwość stosowania większych prędkości skrawania, które wpływają na wzrost wydajności obróbki. Do głowicy frezarskiej można dobierać różne płytki skrawające w zależności od obrabianego materiału oraz typu obróbki (zgrubna lub wykańczająca). Te same płytki można używać w innych głowicach z tym samym gniazdem mocowania.

Fot. 9. Frez składany nasadzany, frez składany trzpieniowy