Gwintowniki są narzędziami wieloostrzowymi przeznaczonymi do nacinania gwintów w otworach. Praca gwintownika jest podobna do śruby wkręcanej w otwór, której ostrza powstałe w wyniku wyfrezowania wzdłużnych rowków wiórowych kształtują przez skrawanie materiału obrabiany gwint.
Do nacinania gwintu w otworze może być zastosowany komplet gwintowników (na ogół przy obróbce ręcznej), składający się z dwóch lub trzech gwintowników i służący do wykonywania gwintu odpowiednio w dwóch lub trzech przejściach obróbkowych.
Komplet dwóch gwintowników składa się z gwintownika zdzieraka i gwintownika wykańczaka, natomiast komplet trzech gwintowników - z gwintownika zdzieraka, gwintownika pośredniego i gwintownika wykańczaka.
Każdy z kompletu trzech gwintowników ma inny zarys. Zdzierak i gwintownik pośredni wybierają z bruzd gwintu większość materiału i dokładność ich pracy jest niewielka. Natomiast wykańczak wykonuje gwint na gotowo i od jego dokładności zależy dokładność gwintu.
